Gayrimenkul Değerleme Nedir? Nasıl Yapılır?
Evini satmak isteyenlere olduğu kadar ev almak isteyenlere de yol gösteren gayrimenkul değerleme kavramı, 2000’li yılların başında hayatımıza girdi. Ev ekspertizi olarak da bilinen bu kavram, tarafsız ve objektif verilere dayanılarak bir gayrimenkulün fiyatının belirlenmesidir. Almak ya da satmak istediğiniz bir evin yaklaşık değerini belirlemeniz mümkündür ancak gayrimenkul danışmanları tarafından titizlikle hazırlanmış, detaylı bir rapor bir evin değeri hakkında daha net bir fikir ortaya koymaktadır.
Gayrimenkul değerleme kimler tarafından yapılabilir?
- Sermaye Piyasası Kurulu’nun listesinde bulunan lisans almış şirketler ve gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansı almış kişiler tarafından yapılabilir.
- Bu uzmanlar gayrimenkullerin yatırım, kredi, ipotek ve satış işlemleriyle alakalı her türlü özelliğini tespit eder ve rapora döker.
- Yine bu kişiler evin değerini yükseltmek, düşürmek veya alım satımına aracılık etmek gibi hiçbir faaliyette bulunamazlar. Tek görevleri şeffaf bir şekilde değer ölçmektir.
Gayrimenkul değerlemedeki amaç nedir, hangi durumlarda neden yapılır?
- Gayrimenkulün teminatı verilerek bir kredi isteği olduğunda, satışının yapılacağı veya kiraya verileceği durumlarda yapılır.
- Gayrimenkullerin değerini öğrenmek için bireysel ve kurumsal talep oluşturulabilir.
- Uluslararası Finansal Raporlama standartları gereğince muhasebe kayıtlarına işlenen şirket/kuruluş mülkiyetindeki gayrimenkullerin değer tespiti yapılır.
- Halka açık şirketlerin portföylerinde bulunan gayrimenkullerin değer tespiti yapılır.
- Şirket devralma, birleşme ve dağılma gibi durumlarda şirket aktiflerinde bulunan gayrimenkullerin değer tespiti yapılır.
- Sigorta işlemleri yapılır.
- Gayrimenkul projelerinin yatırım değerinin tespiti yapılır.
- Kamulaştırma işlemleri yapılır.
- Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları’nın/Fonlarının (GYO-GYF) portföylerinde yer alan gayrimenkullerin değer tespiti yapılır.
- Gayrimenkul karşılığı teminat işlemleri yapılır.
- Açık artırma, tavsiye değeri ve hurda değer tespiti yapılır.
- Riskli Alanlar ve Riskli Yapılara ilişkin SPK tarafından lisanslandırılmış kuruluşlar ve kişilerce rapor hazırlanması zorunluğu kapsamında yapılan değer tespiti yapılır.
Gayrimenkul değerleme yöntemleri nelerdir?
Gayrimenkul değerleme işleminin yapılması için birden fazla yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağını taşınmazın konumu, kullanım amacı, yaşı ve niteliği gibi etkenler belirler.
• Emsal Karşılaştırma
Pazar değerini etkileyebilecek lokasyon, fiziksel özellikler ve imar durumu gibi kriterler göz önünde bulundurularak, benzer mülklerin satışı ve ilgili piyasa verileri dikkate alınarak karşılaştırma yapılarak değer belirlenmesi.
• Maliyet Yaklaşımı
Var olan bir taşınmazın günümüz piyasa koşulları içerisinde yeniden inşa edilme maliyeti gayrimenkul değerlenmesi için kullanılır.
• Gelir İndirgeme
Değerlemesi yapılacak olan taşınmaza ait gelir ve harcama verilerinin dikkate alınıp, indirgeme yöntemi ile değer belirlenmesi.
Bir gayrimenkul değerleme raporu içerisinde hangi bilgiler bulunur?
- Taşınmaza ait TAKBİS belgesi
- Gayrimenkulün Tapu ve Belediyede bulunan inşaat ruhsatı
- Yapı Kullanım İzin İskân Belgesi
- Gayrimenkulün projesi
- İmar ve kadastral paftası belge fotoğrafları
- Verilerin yazılı hali
- Değere esas olan veriler
Gayrimenkul değerleme raporu geçerliliği neye bağlıdır?
Bir gayrimenkul değerlemesinin geçerli sayılması için bazı şartları karşılaması gerekmektedir. Bu şartların karşılanmadığı değerleme raporları geçersiz sayılabilir. Bu şartların karşılandığı bir gayrimenkul değerleme raporunun geçerlilik süresi 1 yıldır.
- Piyasa şartlarının değişmemiş olması
- Siyasal yapının büyük ölçüde farklılaşmaması
- Gayrimenkul üzerinde herhangi bir zarar, hasar oluşmaması
- Gayrimenkulün bulunduğu bölgenin imar planında değişiklik olmaması
Türkiye’nin alanında öncü ilk gayrimenkul teknolojileri şirketi Emlaksat ile evinizi düşük hizmet bedeli ile hemen satabileceğinizi biliyor muydunuz? Emlaksat, birçok ayrıcalığı bünyesinde bulundurarak size en iyi hizmeti vermeyi amaçlar. Şimdi sizler de detaylı bilgi almak için iletişim bilgileri üzerinden bize erişebilir ya da “sizi arayalım” butonuna numaranızı bırakarak uzman ekibimizin size ulaşmasını sağlayabilirsiniz.
Diğer bloglarımıza Emlaksat Blog‘dan ulaşabilirsiniz!
